Germanwatch tarafından hazırlanan İklim Değişikliği Performans Endeksi’ne göre Türkiye, yenilenebilir enerjideki gelişmeler sayesinde 36’ncı sıradan 42’nci sıraya yükselmiş durumdadır. Türkiye’nin zayıf yönleri, “Sera Gazı Emisyonları” ve “Enerji Kullanımı” kategorilerindeki “zayıf” puanı ve iklim uzmanları tarafından “İklim Politikası” performansı için verilen “çok zayıf” puanı ile bir önceki yılla benzerlik göstermiştir.
Endeks, en yüksek emisyona sahip 57 ülke ve AB’nin iklim değişikliği konusundaki performanslarını değerlendirmiştir. Ankette yer alan ülkelerin hiçbirinin, Paris Anlaşması hedefleriyle uyumlu bir yol izlemediği kaydedilirken, analize dahil edilen ülkelerin yarısından fazlasının emisyonlarında düşüş yaşandığı belirtilmiştir. Bu yıl Türkiye yenilenebilir enerjideki gelişmeler nedeniyle altı basamak çıkarak 42.sıraya yükseldi ancak “Sera Gazı Emisyonları” ve “Enerji Kullanımı” kategorilerindeki “zayıf” puanı ve iklim uzmanları tarafından İklim Politikası performansı için verilen “çok zayıf” puanı ile Türkiye’nin zayıf yönleri bir önceki yılla benzerlik göstermiştir.
İklim Değişikliği Performans Endeksi’nde yer alan analizler:
Genel sıralamada AB, daha etkin iklim politikaları sayesinde geçen yıl bulunduğu 22’nci sıradan bu yıl 16’ncı sıraya yükselmiştir.
Türkiye 42.sıradadır;
Altı G20 ülkesi listenin en alt sıralarında yer alıyor. G20 ülkelerinin yalnızca üç tanesi liderlik gösteriyor G20 ülkelerinin performansları bütüncül bir resim çizmiyor. Endekste yüksek puan alan G20 ülkeleri arasında İngiltere (5.), Hindistan (10.) ve AB yer alıyor. Bunun yanı sıra G20 ülkelerinin büyük bölümü Endeksin alt sıralarında yer alıyor. ABD (61.), Suudi Arabistan (60.), Kanada (58.), Avustralya (54.), Güney Kore (53.), ve Rusya (52.) sırada yer alıyor ve bu ülkelerin performansları “çok düşük” kategorisinde değerlendirilmektedir.
Türkiye ise 42. sırada ve “düşük” performanslı olarak listelenmiştir. Küresel emisyonlarda sistematik bir düşüş potansiyeli ulaşılabilir görülmektedir. Ancak Paris Anlaşması’nın imzalanmasının üzerinden geçen beş yılın ardından hiçbir ülkenin bu anlaşmanın hedefleriyle uyumlu bir yolda olmadığı belirlenmektedir. Genel olarak, sera gazı emisyonlarında bir miktar artış gözlenmektedir. Ancak değerlendirmede yer alan ülkelerin yarısından fazlasında (32 tanesinde) emisyonlar düşmektedir. Ülkelerin üçte ikisinde (38 tanesinde), ihtiyaç duyulan toplam birincil enerjinin yüzde onundan fazlası yenilenebilir kaynaklardan karşılanmaktadır. On iki tane ülkenin birincil enerji üretiminin yüzde 20’sinden fazlası yenilenebilir kaynaklardan karşılanmaktadır.
ABD’nin performansı bu yıl da felaket şeklinde nitelendirilmektedir. ABD “düşük” olarak nitelendirilen yenilenebilir enerji kategorisi dışındaki dört kategorinin tamamında, tablonun en altında ve “çok düşük” kategorisinde yer almaktadır. ABD aynı zamanda Avustralya ve Cezayir ile birlikte ulusal ve uluslararası iklim politikaları kategorisinde “çok düşük” notu almaktadır.
Londra’nın en yoğun yollarından birinin yakınında yaşayan Ella Adoo-Kissi-Debrah’ın geçirdiği şiddetli astım krizinin ardından öldü, Küçük Ella’nın ailesi çocuklarının ölümünden hava kirliliğini sorumlu tuttu ve kayıtların düzeltilmesi için yasal yollara başvurdu ve Aile uzun yıllar süren mücadeleyi kazandı ve hava kirliliği İngiltere’de ilk kez resmi kayıtlara ölüm sebebi olarak yazıldı.
Üç yıl boyunca tekrarlayan ve otuzdan fazla kez kriz geçirerek hastaneye yatırılan 9 yaşındaki İngiliz kız için İngiliz mahkemeleri hava kirliliğinden hayatını kaybedip kaybetmediğine dair soruşturma başlatmıştır. Küçük Ella’nın 27 kere hastaneye yatırıldığı ortaya çıkmıştı. 9 yaşındaki Ella, ölmeden önce solunum problemleri nedeniyle engelli olarak sınıflandırılmıştır. 9 yaşındaki Ella, ölmeden önce solunum problemleri nedeniyle engelli olarak sınıflandırılmıştı.
İngiltere’nin başkenti Londra’nın işlek caddelerinden South Circular’a otuz metre mesafede yaşayan kız için 2014 yılında yapılan ilk çalışma sonrası, ölüm sebebi şiddetli astımın neden olduğu akut solunum yetmezliği olarak belirtilmişti.
2018 yılına dair yayınlanan raporda ölüm sebebinde hava kirliliğine dair yeni kanıtlar bulunurken 2019 yılında şiddetli astımın neden olduğu akut solunum yetmezliği kararı iptal edilmişti.
Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı (ÇEVKO) 2020 yılı Yeşil Nokta Ödülleri, bu yıl koronavirüs salgını nedeni ile 1 Aralık 2020 günü çevrim içi olarak düzenlenen tören ile sahiplerini bulmuştur.
ÇEVKO tarafından bu yıl beşinci kez düzenlenen organizasyonda 3 farklı kategoride 8 sanayi kuruluşu Yeşil Nokta Sanayi Ödülüne, 3 sanayi kuruluşu da Atık Yönetim Sistemi ve Uygulamaları kategorisinde Yeşil Nokta Teşvik Ödülüne layık görülmüştür.
Ödüllerin Ambalajda Önleme Uygulamaları kategorisinde, Danone Hayat İçecek ve Gıda Sanayi “HAYAT Çevre Dostu Şişe” projesi ile, Korozo Ambalaj Sanayi “KORORCY Geri Dönüştürülebilir Ambalajlar” projesi ile, Mondi Tire Kutsan “Eco Pizza Box” projesi ile Yeşil Nokta Sanayi Ödülü kazanmıştır.
Atık Yönetim Sistemi ve Uygulamaları kategorisinde Bayer Türk Kimya Sanayi “Sıfır Atık Projesi” ile Pepsi Cola “PEPSİCO Sürdürülebilir Atık Yönetim Sistemi ve Su Geri Kazanımı” projesi ile TAT Gıda Sanayi “Sıfır Atık ve Tek Kullanımlık Plastik Süreci” projesi ile Yeşil Nokta Sanayi Ödülü sahibi olmuştur.
Aynı kategoride Akbaşlar Tekstil Enerji San. ve Tic. A.Ş. “Sürdürülebilir Sıfır Atık Yönetimi” Projesi ile Anadolu Efes “Anadolu Efes Adana Bira Üretim Tesisi Sıfır Atık” Projesi ve Polisan Kansai Boya “Atık Azaltım” Projesi ile Yeşil Nokta Teşvik Ödülü sahibi olmuşlardır.
Çevre Konulu Sosyal Sorumluluk Uygulamaları kategorisinde Reckitt Benckiser Ev ve Hijyen Ürünleri “Yarının Suyu” Projesi ile Tetra Pak “Sıfır Atık Eğitim Programı” projesi ile Yeşil Nokta Sanayi Ödülü kazanmışlardır.
Yarışmanın jürisini ARUCAD Arkın Yaratıcı Sanatlar ve Tasarım Üniversitesi, ASD – Ambalaj Sanayicileri Derneği, Boğaziçi Üniversitesi – Çevre Bilimleri Enstitüsü, ÇEVKO – Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı, EGD – Ekonomi Gazetecileri Derneği, İSO – İstanbul Sanayi Odası, Çevre ve Enerji Şube Müdürlüğü, SKD – İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği, TOBB – Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ambalaj Meclisi kuruluşlarının temsilcilerinden oluşturmuştur.
Yeşil Nokta etiketi halihazırda çoğunluğu AB üyesi 31 ülkede 150 binden fazla kuruluşun, her yıl 540 milyondan fazla tüketiciye ulaşan 400 milyardan fazla ambalajın üzerinde yer almaktadır.
Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Kanunla, çevre kirliliğini önlemek ve yeşil alanların korunmasına, iyileştirilmesine ve geliştirilmesine katkı sağlamak, döngüsel ekonomi ve sıfır atık yaklaşımı doğrultusunda kaynak verimliliğini artırmak ile ulusal ölçekte depozito yönetim sistemi kurulmasına, işletilmesine, izlenmesine ve denetimine yönelik faaliyetlerde bulunmak üzere Türkiye Çevre Ajansı kurulacaktır.
Çevrenin korunmasına ve iyileştirilmesine yönelik ilkelere; sıfır atığın yaygınlaştırılması, motorsuz ve elektrikli araçların yaygınlaştırılması ve plastik içerikli ambalajların azaltılması ilkeleri de eklenecek.
Sıfır atık yönetim sistemini kurarak belge alanlar, türlerine göre kaynağında ayrı biriktirdikleri atıklarını, Bakanlıktan çevre lisansı almış atık işleme tesislerine geri kazanımı sağlanmak üzere verebilecek.
Plastik poşetleri ücretsiz verdiği veya Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak plastik poşet verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 15,16 lira para cezası uygulanacak.
Elektrikli skuterlerden alınacak işgal harcı bedeli en az tarife üzerinden hesaplanacak.
Çevre izni ve lisansı olmayan faaliyetler, süre verilmeksizin durdurulacak.
Yetki belgesi almadan motor yağı değişimi yapan işletmelere 10 bin lira idari para cezası kesilecek.
Kara yollarındaki bisiklet yol ve şeritlerinde, bisiklet ve elektrikli skuter kullanabilmek için 15 yaşını bitirmiş olmak gerekecek.
Otoyol, şehirlerarası kara yolları ve azami hız sınırı saatte 50 kilometre üzerinde olan kara yollarında elektrikli skuter kullanılamayacak.
İl özel idareleri ve belediyeler, yaya yolu, bisiklet ile e-skuter yol, şerit, park ve şarj istasyonlarını yapacak.
Türkiye Çevre Ajansının depozito yönetim sisteminin kurulması ve işletilmesi faaliyetlerine ilişkin mal ve hizmet alımları, “ceza ve ihalelerden yasaklama” hükümleri hariç Kamu İhale Kanunu’na tabi olmayacak.
Kanunla, 2021 “İstiklal Marşı yılı” oldu. Bu kapsamda 2021 yılı boyunca bütün kamu kurum ve kuruluşları tarafından İstiklal Marşı’nın anlamını ve Kurtuluş Savaşı’nın önemini anlatmak amacıyla halkın ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla İstiklal Marşı’nın kabulünü ve Mehmet Akif Ersoy’u anma etkinlikleri düzenlenecek.
YAYIMLANAN KANUN
7261 Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
YAYIMLANAN YÖNETMELİKLER
Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Çevre İzin Ve Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
YAYIMLANAN TEBLİĞLER
2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2021/1)
YAYIMLANAN USUL VE ESASLAR
Yeniden/Tekrar Kullanılabilir Ambalajlar İçin Depozito Sistemi Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar yayımlanmıştır.
Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar yayımlanmıştır.
Akümülatör Depozito Sistemi Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar yayımlanmıştır.
