Ulusal Hava Kirleticileri Emisyon Envanteri Raporlaması
Ülkemizin; 1983 ve 1984 yıllarında taraf olduğu Birleşmiş Milletler Uzun Menzilli Sınır Aşan Hava Kirliliği Sözleşmesi ve altındaki Avrupa’da Hava Kirleticilerinin Uzun Menzilli Taşınımının İzlenmesi ve Değerlendirilmesi İçin İşbirliği Programının Uzun Dönemli Finansmanı Protokolü çerçevesinde raporlama yükümlülüğü bulunan envantere ilişkin 1990-2016 yıllarına ait hesaplama 15 Şubat 2018 tarihi itibariyle tamamlanmıştır.
Verilere AÇA ve Emisyon Envanteri ve Projeksiyonlar Merkezi arşivinden erişim mümkün…
Resmi İstatistik Programı’nda “Hava Kirletici Emisyon İstatistikleri” kapsamında yer alan ve Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Sekretaryası ile birlikte Avrupa Çevre Ajansı Bilgi ve Gözlem Ağı’na raporlanan envanterin 1990-2016 yıllarına ait emisyon toplamlarına internet erişimini buradan sağlayabilirsiniz.
Emisyon miktarlarının yıllara göre değişimini görmek için tıklayınız.
• Türkiye Güneşte Avrupa Lideri Oldu
Güneş enerjisi kurulu gücü 2017’de 1,8 GW’ın üzerinde artan Türkiye bu alanda Avrupa lideri olmuştur. 2017’de Türkiye’den sonra güneş enerjisi kurulu gücünü en fazla artıran ikinci ülke 1,753 MW ile Almanya, üçüncü ülke ise 912 MW ile İngiltere oldu. Sıralamada Fransa 887 MW’lık yeni güneş elektriği kurulumu ile dördüncü, Hollanda ise 853 MW ile beşinci sırada yer almıştır.
Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu gücü 2016 yılı sonunda 12,9 MW’lık bölümü lisanslı, 819,6 MW’lık bölümü ise lisanssız olmak üzere 832,5 MW’a ulaşmıştı. Türkiye Elektrik İletim A.Ş. tarafından 5 Ocak 2018 tarihinde yapılan sosyal medya paylaşımında Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu gücünün 2017 sonunda 2.647 MW’a ulaştığı bildirilmiştir. Bununla birlikte kurum tarafından 8 Ocak 2017 açıklanan, geçici kabul başvuru dilekçesi verilmiş olan projelerin de dahil edildiği, verilerde ise güneş enerjisinde toplam kurulu güç rakamı 3.421 MW olarak belirtilmiştir.
• Almanya Hava Kirliliğini Azaltmak İçin Toplu Ulaşım Hizmetlerini Ücretsiz Yapmayı Planlıyor
Avrupa Birliği’nin çevre kirliliği ile ilgili kurallarını uygulamak ve olası cezaları önlemek adına, Almanya hükümeti hava kirliliği ile mücadele eden şehirlerinde toplu ulaşım hizmetlerini ücretsiz yapmayı planlamaktadır. Federal hükümetin bu önerisinin özellikle 5 şehirde; Bonn, Essen, Herrenberg, Reutlingen ve Mannheim, en geç bu yıl sonunda olmak üzere uygulanmaya konulması beklenmektedir.
Alman bakanların Avrupa Komisyonu’na gönderilen mektupta toplu ulaşım hizmetlerinin ücretsiz verilme planı ile özel ulaşım araçlarının azaltılmasını hedefledikleri belirtilmiştir. Bakanlar mektupta, hava kirliliğine karşı önlemleri ertelemeden uygulamanın Almanya için en yüksek derecede öneme sahip olduğunu da belirtmektedir. Mektup aynı zamanda hükümet tarafından bu şehirlerde araba paylaşım uygulamalarının destekleneceğini, şehirlerde düşük salım bölgeleri oluşturulacağını ve filo hizmeti veren otobüs gibi araçların salımlarına sınır getireleceğini de öne sürmüştür.
Avrupa Komisyonu için yapılan açıklamada, kuralları uygulamayan ülkelerden alınan yeni tekliflerin dikkate alınacağı ve ülkelere ceza verilip verilmeyeceğinin değerlendirileceği belirtilmiştir. Komisyon, Avrupa Birliği vatandaşlarının sağlığını etkileyen bu uygulamalara tüm ülkeler alınan ortak karar sonucunda ceza verme yetkisine sahiptir. Yapılan açıklamada 130 Avrupa şehrinin yaşam kalitesini etkileyen hava kirliliği ile savaştığı ve bu durumun 400 bin erken ölüme yol açtığı da belirtilmektedir. 81 ilinden sadece 6 şehrin havasının temiz olduğu Türkiye’de ise özellikle İstanbul’da toplu ulaşım hizmetleri geçtiğimiz yıl ortalama %11,5 oranında zamlanmış, 180 geçişli tam biletin ücreti 185₺’den 205₺’ye çıkmıştır.
• Suyla Çalışan Otomobiller Geliyor
Devir elektrik devri ancak teknolojiye bu da yetmedi. Mühendisler suyla çalışan araba yaptı. Doğal kaynaklar hızla tükenirken, alternatif yakıt için çalışmalar da aynı hızla sürmektedir. Tüm dünyada dizel otomobil kullanımı hızla düşüp, birçok ülkede yasaklara maruz kalırken; otomotiv devleri farklı yakıt türlerine yönelmiştir. Dünyanın önde gelen otomotiv devleri elektrikli otomobillere yatırım yaparken; İspanyol Seat, yeni bir yakıt türü ile çalışan, ürettiği Aqualia isimli model, atık su kullanarak yoluna devam etmektedir. Araç, atık sudaki biyoyakıt ayrıştırılarak elde edilen yakıt ile çalışmaktadır. Sudan üretilen biyoyakıt benzine göre yüzde 80 daha az karbondioksit salınımı da sunarak , temiz enerjiye yakın bir yakıt üretimi anlamına geliyor.
Alman otomotiv devi Audi de genetiği değiştirilmiş bakteriler, karbondioksit ve güneş enerjisinin de yardımıyla, atık suyu sentetik yakıta dönüştürmeyi başarmıştır. Firma sudan elde edilen enerjiyi depolayan bir e-dizel üretmiştir. Yakıt, sistemin içerisinde su üzerinden üretilen fazladan enerjinin sentetik bir maddede depolanmasıyla elde edilmektedir. E-dizel ve e-etanol olarak adlandırılan bu yakıtlar, birkaç yıl içinde TDI ve TFSI motorlu Audi’lerde kullanılabilecektir.
• Büyük Yakma Tesisleri Bilgi Sistemi Raporlaması
Bilindiği üzere, ısıl gücü 50 MW veya daha fazla olan bacaya sahip termik santraller ve sanayi tesislerinin kendi enerji ihtiyacını karşılamaya yönelik enerji üretim tesisleri, “Büyük Yakma Tesisleri” olarak ifade edilmekte olup; söz konusu tesislerin faaliyeti sonucu atmosfere yayılan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonların kontrol altına alınması; insanı ve çevresinin hava alıcı ortamındaki kirlenmelerden doğacak tehlikelerden korunması; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çıkan umuma ve komşuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkilerin giderilmesi ve bu etkilerin ortaya çıkmamasının sağlanması için gerekli usul ve esaslar, 03/09/2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü (SKHKK) Yönetmeliği ile düzenlenmektedir.
SKHKK Yönetmeliği kapsamında Ek-5 gereği 50 MW üzeri enerji üretimi faaliyeti gösteren tesisler, “her yılın 31 Mart gününe kadar bir önceki takvim yılına ait 1.8.1 alt bendinde belirtilen parametrelerin ölçüm sonuçlarını da içerecek şekilde sürekli, tekil ve diğer tüm ölçüm çalışmaları hakkında yetkili mercie yazılı bildirimde bulunur. İşletmeci her yılın 31 Mart gününe kadar yetkili mercie 1.8.6, 1.8.7 ve 1.8.8 alt bentleri uyarınca ölçüm teçhizatlarının kontrolleri ile ilgili olarak bildirimde bulunur.” hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda, Büyük Yakma Tesisi tanımına giren tesislerin SKHKK Yönetmeliği kapsamında yapması gereken raporlamaları en geç 31 Mart 2018 tarihine kadar http://online.cevre.gov.tr/ adresinde bulunan “Büyük Yakma Tesisleri Bilgi Sistemi” üzerinden yapması gerekmektedir.
• Geri Dönüştürülen Atık Yağlarla Engellilere Destek
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın öncülük ettiği “Temiz Çevre Engelsiz Hayat” projesine destek veren Gaziosmanpaşa Belediyesi, ilçede bulunan atık bitkisel ve hayvansal yağları toplayarak engellilerin akülü ve tekerlekli sandalye ihtiyacının giderilmesine katkı sağlamaktadır. Böylece hem çevre kirliliği önleniyor hem de engellilere destek olunmaktadır.
Gaziosmanpaşa Belediyesi ekiplerince; Hizmet Binaları, Bilgi Evleri, Gençlik Merkezi, Kadın Koordinasyon Merkezleri, Muhtarlıklar, Aile Sağlığı Merkezleri, okullar, camiler, ilçe meydanı vb. 200 noktada bitkisel atık yağlar toplanılmaktadır. Toplanan evsel atık yağlar, aracı firmalar tarafından çevreye zarar verilmeden geri dönüşümü sağlanmaktadır. Bitkisel atık yağların geri dönüşüme kazandırılarak elde edilen gelirlerle de engellilerin akülü ve tekerlekli sandalye ihtiyaçları karşılanmaktadır. 5 litre ve üzeri toplanan atık yağlara karşılık talep doğrultusunda vatandaşlara 1 litre temizlik malzemesi de verilerek ilçe halkının projeye destek vermesi sağlanmaktadır. Projeyle okulların temizlik malzemesi ihtiyaçlarına destek olunuyor. Sosyal sorumluluk projesi hakkında bilgi veren Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı, “Çevreye duyarlılık konusunda hepimiz sorumluluk taşımalıyız. Bu, geleceğimiz ve çocuklarımız için önem arz etmektedir. Birçok atık, çevreye geri kazandırıldığı gibi ekonomiye de katkı sağlıyor. Atık bitkisel yağlarımızı; okul, cami, belediye, muhtarlık gibi toplama noktalarına bırakarak, çevre kirliliğini önlediğimiz gibi engelli vatandaşlarımızın başta akülü tekerlekli sandalye olmak üzere pek çok ihtiyacına da destek oluyoruz. Projeyle hem çevre bilincini oluşturuyoruz hem de engelli vatandaşlarımızın her anında yanında bulunarak ihtiyaçlarını gideriyoruz” ifadelerini kullanmıştır. 2013 yılından beri uygulanan projeyle toplam 150 bin litre atık toplanarak birçok engelli vatandaşın ihtiyacı karşılanmıştır. Talep doğrultusunda vatandaşların evinden de teslim alınan bitkisel yağlar engelli vatandaşlara tekerlekli sandalye, okullara da temizlik malzemesi olarak geri dönmektedir.
• Türkiye Materials Marketplace Projesi ile Atıkların Yeniden Kullanımı Destekleniyor
Avrupa Kalkınma ve İmar Bankası (EBRD), malzemelerin Türk şirketleri ve kuruluşları tarafından endüstriler arası yeniden kullanımını desteklemek amacıyla tasarlanmış bulut tabanlı bir platform olan Türkiye Materials Marketplace projesini hayata geçirmek üzere ABD Sürdürülebilir İş Konseyi (US BCSD) ve İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) ile işbirliği başlatmıştır.
EBRD, Türk sanayisinde ve belediyelerinde atık azaltımı projelerini destekleyen NØW Programı kapsamında, projeyi fonlamaktadır ve Türkiye’deki ulusal atık yönetiminin kapsamında, döngüsel ekonomi kavramı çerçevesinde bir değişiklik yaratmayı hedeflemektedir.
Proje, katılımcı firmaların üretim ve operasyon faaliyetleri sonucu oluşan atıklar veya üretim süreçlerinde ihtiyaçları olan yan ürünler ile ilgili verileri paylaşabilecekleri çevrimiçi bir platformdur. Üye şirketler, SKD Türkiye proje ekibinin de desteğiyle, platform üzerinde işbirlikleri geliştirerek malzemelerin yeniden kullanım fırsatlarını belirlemeye yönelik çalışmaları gerçekleştirmektedir.
Atık yönetimi hiyerarşisinin en önemli basamaklarından biri olan atık azaltımı ve yeniden kullanımın desteklenmesi amacıyla kurulan platforma ilişkin olarak daha detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
• Beyan Dönemi Devam Ediyor
2017 yılında oluşan tehlikeli ve tehlikesiz atıkların Bakanlık yazılım portalı üzerinden beyan edildiği süreç başladı. Atık beyanı için sistem 01 Ocak 2018 tarihi itibariyle başlamış olup, 31 Mart 2018 gün sonu itibari ile sonlanacaktır. Atık beyanı; online.cevre.gov.tr adresinden ulaşılan Atık Yönetim Uygulaması- Atık Beyan Sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir.
Ambalaj beyanı ise 2017 yılı verileri baz alınarak ambalaj üreticileri, tedarikçiler ve piyasaya sürenler tarafından Bakanlık yazılım portalı http://atikambalaj.csb.gov.tr adresi üzerinden Mart ayı sonuna kadar yapılmalıdır.
YAYIMLANAN YÖNETMELİKLER
• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Yayımlaanmıştır
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 14 Şubat 2018 tarih ve 30332 sayılı resmi gazetede yayımlanmıştır.
